In deze aflevering – opgenomen tijdens de opening van het festival - praat Anke Verschueren met galeriehouder Adriaan Raemdonck (Galerie De Zwarte Panter) en galerist Dennis Van Mol (Walden Art Stories). Samen laten ze hun licht schijnen over de artistieke erfenis van de barok en de spanning tussen traditie en vernieuwing in de twintigste eeuw.

Kunst met een doel

Dennis Van Mol associeert de barok met kunst die wordt ingezet voor een bepaald doel. Hij ziet daarin parallellen tussen de barok en de twintigste eeuw. Binnen het kader van het festival is Van Mol co-curator van de tentoonstelling in het KMSKA rond kunstenaarsbeweging De Pelgrim, gesticht in 1924. Net als in de historische barok gebruikte deze beweging een beeldtaal om religie te propageren en om mensen bij de les te houden. Ze streefden – onder leiding van de jezuïet Léonce Reypens – naar een nieuwe katholieke gemeenschapskunst die mensen moest aanzetten tot een innerlijke pelgrimage. Zij reageerden met hun beweging eigenlijk op de – dogmatische – abstracte kunst die eraan voorafging, zoals De Stijl of het constructivisme. De Pelgrim bestond uit een grote diversiteit aan kunstenaars: traditie en vernieuwing gingen hand in hand.

Het einde van de schilderkunst?

Raemdonck sluit zich daarbij aan en staat stil bij de vele evoluties die de schilderkunst sinds de barok heeft doorgemaakt. De schilderkunst blijft zichzelf vernieuwen. Als galerist is Raemdonck al sinds het einde van de jaren zestig actief. Hij maakte toen het zogenaamde ‘einde’ van de schilderkunst mee en de opmars van de conceptuele kunst. Maar zelfs toen men eind jaren zestig dacht dat de schilderkunst nooit meer zou terugkomen, bleef Raemdonck geloven in een nieuwe impuls binnen de schilderkunst. Die kwam er dan in de jaren zeventig inderdaad met het werk van onder andere Gerard Richter. De spanning tussen traditie en vernieuwing was in de twintigste eeuw in die zin erg aanwezig. Die oneindige impuls tot vernieuwing wordt volgens Raemdonck voortgestuwd door de barok.

De rol van de canon

Van Mol valt hem bij en staat stil bij de canonisering van de kunstgeschiedenis. Die zorgde ervoor dat de nadruk kwam te liggen op vormvernieuwing. Hierdoor is een beweging zoals De Pelgrim – die wel heel succesvol was – eigenlijk een beetje vergeten. Of werden kunstenaars die in de jaren zestig wél bleven schilderen, over het hoofd gezien. Het opleggen van een canon zorgt ervoor dat de diversiteit van een bepaalde periode herleid wordt tot een paar namen. Van Mol verwacht dat er over honderd jaar ook op die manier naar onze tijd wordt gekeken.

Het hedendaagse mecenaat

De podcast eindigt tot slot met een persoonlijke noot. Wat heeft Van Mol en Raemdonck aangezet om hun leven aan de kunst te wijden? En hoe zien ze hun rol als galerist? Raemdonck ziet het galeriewezen misschien wel als de hedendaagse variant van het mecenaat. Hij benadrukt ook het verschil tussen de kunst en de kunstmarkt en het gevaar dat erin schuilt als de markt het haalt van de kunst.

Meer weten?
Surf naar de website www.barokkeinfluencers.be en abonneer je op onze nieuwsbrief.